Co to jest MIZS?
Młodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów (MIZS) jest przewlekłą chorobą, która występuje u dzieci i nastolatków (pojawia się przed 16 r.ż.), a objawia się zapaleniem jednego lub kilku stawów, któremu towarzyszy ból, obrzęk oraz ograniczenie ruchomości.
Termin ? idiopatyczne ? pochodzi z greckiego, gdzie idios znaczy ? własny, a pathos ? cierpienie, czyli: cierpienie samo z siebie. Termin ten używany jest na podkreślenie, że MIZS ma niejasne podłoże i do tej pory nie jest znana przyczyna młodzieńczego zapalenia stawów.
Przebieg MIZS charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji (złagodzenia lub wycofania objawów). Nie da się dokładnie przewidzieć, kiedy wystąpi zaostrzenie objawów choroby. MIZS nie jest zaraźliwe i nie można go ?przekazać? innej osobie. Chore dziecko nie zaraża i jeżeli przebieg choroby na to pozwala to powinno uczęszczać do szkoły i utrzymywać kontakty z rówieśnikami.
Co wywołuje MIZS?
Dokładna przyczyna powstawania MIZS nie jest znana. Może być kilka powodów wystąpienia tej choroby. Pod uwagę bierze się czynniki genetyczne oraz środowiskowe (m.in. przebyte infekcje wirusowe, bakteryjne, urazy oraz stres) oraz nieprawidłową aktywności układu odpornościowego. Organizm dziecka niszczy własne stawy, ścięgna i inne narządy, wywołując procesy zapalne.
Jakie są objawy MIZS?
Rozpoznanie MIZS jest trudne diagnostycznie i polega na wykluczeniu innych przyczyn zapalenia stawów jak na przykład: przelotne zapalenie stawów, które towarzyszyć może chorobom wirusowym, choroby onkologiczne, czy inne zapalne układowe choroby tkanki łącznej.
Główne objawy Młodzieńczego Idiopatycznego Zapalenie Stawów to:
- początkowe objawy często są nieswoiste, dziecko może być apatyczne, szybko się męczy podczas czynności, które wcześniej wykonywało z łatwością,
- gorączka nieznanego pochodzenia,
- zauważyć można zmiany w sposobie poruszania się dziecka np. utykanie,
- wreszcie dochodzi do zapalenia stawów, któremu towarzyszy obrzęk, bolesność oraz ograniczenie ruchomość ? aby rozpoznać MIZS, objawy zapalenia stawów muszą utrzymywać się przez co najmniej 6 tygodni.
Najczęściej zajęte są duże stawy, głównie kolanowe, jednak choroba może obejmować także kostki, nadgarstki oraz małe stawy. Obrzęk bywa trudny do wykrycia, szczególnie, gdy dotyczy stawów krzyżowo-biodrowych, kręgosłupa, barków czy szczęk. Zbyt późno rozpoczęte lub źle prowadzone leczenie może doprowadzić do znacznych zniekształceń stawów, zaników mięśni, zburzenia wzrostu kończyny objętej zapaleniem, a w konsekwencji wystąpienia niepełnosprawności. Im wcześniejszy wiek zachorowania tym większa tendencja do uogólnienia objawów choroby. W przebiegu MIZS może dojść do uszkodzenia ważnych narządów ? serca, płuc, nerek. U dzieci z MIZS często występują wspomniane zaburzenia wzrostu.
Kto choruje na MIZS?
Na MIZS chorują małe dzieci oraz nastolatki. Choroba może wystąpić nawet u niemowląt. Warto jednak podkreślić, że osoba, która kończy 18 rok życia nie przestaje być chora na MIZS. Szacuje się, że w Polsce MIZS występuje z częstością ok. 6 zachorowań na 100 000 dzieci. Obserwuje się nieznaczną przewagę zachorowań wśród dziewcząt. Leczenie dziecka chorego na MIZS jest długie, wieloletnie, wielokierunkowe i powinno być prowadzone systematycznie, przy współpracy zespołu różnych specjalistów, a koordynowane przez pediatrę reumatologa.
Młodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów występuje pod kilkoma postaciami, które mają różny przebieg. W związku z tym, plan postępowania terapeutycznego powinien być indywidualnie konstruowany dla każdego chorego dziecka i musi uwzględniać zarówno leczenie farmakologiczne, jak i szeroko pojętą rehabilitację – leczniczą, psychologiczną i społeczno-zawodową, a czasem nawet leczenie operacyjne.
Dużą uwagę przywiązywać należy do stanu psychicznego dziecka i rodziny. Przewlekłe choroby – takie jak MIZS – stanowią znaczące obciążenie psychiczne.
MIZS – dlaczego leczenie jest tak długotrwałe?
Praktyczne porady dla rodziców.
Rozmowa z lekarz pediatrą – reumatolog dr Joanną Wójtowicz